ένα πράγμα για το οποίο ευγνωμωνώ τη σχολή μου στο ΑΠΘ, και ειδικά το τμήμα μεσαιωνικών και νεοελληνικών σπουδών, εκτός από το ότι μου έμαθαν ένα σωρό σπουδαία πράγματα για την ελληνική λογοτεχνία, είναι ότι μου έδειξαν την αξία της έρευνας και του να προχωράς ένα βήμα πιο πέρα αυτό που σου δίνουν έτοιμο. Η βιβλιοθήκη μας μπορεί να μην ήταν ό,τι πιο σύγχρονο υπάρχει (είχαμε τα κλασικά συρταράκια/καρτοκατάλογο που ήταν αστεία αλλά και τόσο ρετρό και τέλεια) – η βιβλιοθήκη π.χ του Πανεπιστημίου Αιγαίου στη Ρόδο είναι μακράν πιο εξελιγμένη και φιλική προς το χρήστη – αλλά είχε ξύλινα έδρανα, φθαρμένα από την πολλή χρήση, μια ψηλοτάβανη αίθουσα και εκπληκτικές συλλογές από τους σπουδαιότερους Έλληνες λογοτέχνες.
Εκεί έβρισκες εξαντλημένους τόμους, πρώτες εκδόσεις, χειρόγραφα και πολλούς άλλους θησαυρούς που ποτέ δε θα αντίκριζες σε βιβλιοπωλείο-αλυσίδα.
Η αφορμή γι’ αυτό το ποστ που κινδυνεύει να πλατιάσει ήταν το ότι σ’ εκείνη τη βιβλιοθήκη ανακάλυψα έναν από τους πιο ωραίους και σχετικά άγνωστους ποιητές της γενιάς του ’30, τον Δ.Ι.Αντωνίου. Θα έμενε άγνωστος πιστεύω αν δεν του είχε αφιερώσει ο Γ. Σεφέρης ένα δοκίμιο στις Δοκιμές του – άλλωστε σε όποιο βιβλιοπωλείο και αν είχα αναζητήσει τα ποιήματά του λάμβανα την ίδια απάντηση: ήταν από καιρό εξαντλημένα και από πού ήξερα εγώ την ύπαρξή του;
Όμως ο Αντωνίου και η ποίησή του, ιδιαίτερα η συλλογή με τον τόσο εξωτικό τίτλο Ινδίες μου κινούσε απερίγραπτα το ενδιαφέρον και ήμουν αποφασισμένη να τη βρω. Και υπήρχε μόνο σε ένα αντίτυπο στη βιβλιοθήκη της σχολής μας 🙂
Ο Αντωνίου καταγόταν από την Κάσο και έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής του στη Μοζαμβίκη και το Σουέζ. Φοίτησε στη φιλοσοφική σχολή αλλά ακολούθησε καριέρα στο εμπορικό ναυτικό. Τα πρώτα του ποιήματα έγιναν δεκτά με ενθουσιασμό από το Σεφέρη και τον κύκλο του και αργότερα έλαβε 2 Κρατικά βραβεία για τις ποιητικές του συλλογές και τα Χάι Κάι και τα Τάνκα του.
Ο Σεφέρης, που είχε ταξιδέψει κάποτε μαζί του, γράφει πως “σημείωνε τα ποιήματά του πάνω σε άδεια κουτιά σιγαρέτων. Θυμάμαι την πρώτη φορά που μου έδειξε την καμπίνα του. Σε μια γωνιά ήταν στοιβαγμένα άπειρα αδειανά κουτιά σιγαρέτων. Ήταν τα χειρόγραφά του…”
Γράμμα της Αττικής Άνοιξης
Όταν ξεκινάμε βέβαιοι για την αποτυχία
συλλογιζόμαστε τι μας κάνει να πέφτουμε
κι ύστερα τι μας φέρνει ν’ ανθίζουμε αυτό το πέσιμο;
Πριν ξεκινήσουμε την τελευταία φορά, λέγαμε:
πως θα ξοδέψεις τέτοιο δρόμο μ’ ένα ρόδο στην καρδιά σου;
-έχοντας την αντοχή μόνο στη θύμηση περασμένων;-
Υπάρχει πάντα κάτι, λέω τώρα,
ύστερ’ από τόσες αποτυχίες
μια ανακωχή μ’ ανθισμένο χαμόγελο:
Το πρώτο χελιδόνι στον κάμπο που ακόμη δεν ξύπνησε,
-μια γλάστρα θυμάμαι που είδα εγώ πρώτος τον ανθό της·
φώναξα μεθυσμένος: το πρώτο ρόδο! και μέσα μου
γαλήνεψε όλ’η φουρτούνα…-
Έτσι σου συνεχίζουμε τώρα το γράμμα μας.
Δύσκολη και δίχως ελπίδα!- γι’ αυτό δοκιμάζω τη φωνή μου,
παρακάτω σου γράφω για τον πυρετό μας
που μετριέται σε περιπλάνηση
στο αττικό τοπίο που ξέρεις μ’ άλλα μάτια απ’ τα δικά μου.
Χτες το πρωί λοιπόν καθώς έφτανε η ώρα μας
σε βραδιασμένους πια στίχους να δοξάζουμε
τη διάθεση τούτη,
μουρμούριζα ευλογώντας την απόσταση
που μου παίρνει δίνοντάς μου τέτοιες ώρες…
Ἀπό τίς Ἰνδίες
Μὴ λογαριάζεις παραπάνω – μὴν ἀντιστέκεσαι
μέ τὴ θύμηση τῶν περασμένων·
κάλεσε μόνο, γιὰ τὸ δρόμο τῆς ψυχῆς σου
τὸ πρωινό, δεκάξη χρονῶ σὰν ἤσουν,
στὸ νησί σου, ἕνα καλοκαίρι…
Βρῆκες σ’ ἑνὸς παλιοῦ σκρίνιου τὸ συρτάρι
κιτρινισμένα χαρτιὰ καὶ δυὸ κανοκιάλια
– θυμήσου… Ἡ θάλασσα ὕστερα ποὺ κοίταξες
στάθηκε ὁ δρόμος γιὰ τὴν ἀπόφασή σου.
Κείνο το πρωινό στο νησί μας
Δεν το ξεχάσαμε, κι ειν’ αφορμή
Σ’ αυτό πάνω να ’μαστε το καράβι.
Από τα Τάνκα, αρ. 30
“Θα πάθεις πάλιμε ποίηση παίζοντας˙είν’ σαν φάρμακο:πρέπει δόση να ξέρεις,στη γιατρειά από φαρμάκι.”
